Nvvb Nvvb

Deze nieuwsbrief heeft als doel u te informeren over enkele actuele zaken i.v.m. de toegankelijkheid van het verkiezingsproces voor kiezers met een beperking.
 

Vorige week heeft de minister van BZK deze

Dit heeft de volgende achtergrond. Begin 2016 heeft de Tweede Kamer een amendement

De minister van BZK heeft een onderzoek gedaan naar de consequenties van de wijziging. Uit dat onderzoek (het rapport is hier te vinden) blijkt dat 88% van de stemlokalen, volgens opgaaf van de gemeenten, toegankelijk is; een objectieve schouw leerde dat de gemiddelde toegankelijkheid een 8,2 scoort. Verder bleek er nog het nodige “laaghangend fruit” te zijn: mogelijkheden om de toegankelijkheid verder te verbeteren zonder al te grote ingrepen.

 

In de Kamerbrief refereert de minister van BZK aan het onderzoek, en aan het feit dat daaruit blijkt dat veel stemlokalen al toegankelijk zijn, of zonder al te grote ingrepen (verder) toegankelijk zijn te maken. Maar de laatste stap, naar volledige toegankelijkheid van alle stemlokalen, blijkt voor gemeenten soms moeilijk te realiseren. Sommige stemlokalen voldoen bijvoorbeeld aan veel toegankelijkheidscriteria, maar zijn niet, of alleen tegen forse kosten, volledig toegankelijk te maken. Denk aan stemlokalen in een drukke winkelstraat, in de nabijheid waarvan niet altijd een gehandicaptenparkeerplaats is te realiseren. Ook geldt dat lang niet alle panden waar stemlokalen worden ingericht, in eigendom zijn van de gemeente. Verder wijzen gemeenten soms stemlocaties aan om bepaalde doelgroepen te bereiken (bijvoorbeeld op een festivalterrein), of willen zij stemmen in monumentale panden of op ludieke locaties aantrekkelijker maken (denk aan een varend stemlokaal of een drive-in stemgelegenheid). Zulke locaties zijn niet altijd optimaal toegankelijk voor bijvoorbeeld kiezers in een scootmobiel.

 

Dat neemt niet weg dat de minister van BZK hecht aan inwerkingtreding van de wetswijziging. Daarvan gaat een belangrijk signaal uit naar kiezers met een beperking: uitgangspunt is dat zij niet slechts in een deel van de stemlokalen terechtkunnen, maar dat zij overal en in dezelfde mate als kiezers zonder beperking hun democratisch recht kunnen uitoefenen.
 

Inwerkingtreding per 1 januari 2019 houdt in dat vanaf deze datum het uitgangspunt is dat alle stemlokalen voldoen aan de criteria die zijn vermeld in de ‘Checklist toegankelijke stemlokalen’ (die BZK voorafgaand aan elke verkiezing aan alle gemeenten stuurt). Mochten B&W er, vanwege bovengenoemde of andere redenen, niet in slagen om alle stemlokalen in hun gemeente volledig toegankelijk te maken, dan moeten zij de raad informeren over de reden daarvan.
 

Met de VNG is afgesproken dat BZK de gemeenten over de voorgenomen inwerkingtreding van de wetswijziging in deze nieuwsbrief informeert.
 

In eerdergenoemde Kamerbrief kondigt de minister van BZK ook aan dat zij in gesprek gaat met relevante (belangen)organisaties, zoals het College voor de Rechten van de Mens en de Kiesraad, over de mogelijkheid om hulp in het stemhokje toe te staan aan kiezers die daarom vragen. Die hulp zou dan moeten worden geboden door een lid van het stembureau. Op dit moment kunnen op grond van de Kieswet alleen kiezers die vanwege hun lichamelijke gesteldheid hulp behoeven, hulp in het stemhokje krijgen, en wel van iemand naar hun eigen keuze. Andere kiezers (onder wie ook kiezers met een verstandelijke beperking) kunnen nu geen hulp krijgen bij het invullen van het stembiljet, vanwege het risico op ongewenste beïnvloeding door de begeleider.
 

In haar gesprek met (belangen)organisaties wil de minister van BZK bezien of het risico op ongewenste beïnvloeding voldoende kan afnemen als bijstand alleen wordt toegestaan door stembureauleden. Zij moeten immers neutraal zijn; bovendien kan in de instructie voor stembureauleden uitgebreid aandacht worden besteed aan het belang van neutraliteit. Wel is de consequentie dat hulp in het stemhokje moet worden toegestaan aan iedereen die daarom vraagt, en dus niet alleen aan verstandelijk beperkte kiezers. Het stembureau is immers geen autoriteit die kan vaststellen of een kiezer al dan geen verstandelijke beperking heeft.
 

Uiteraard zullen gemeenten tijdig op de hoogte worden gesteld als de wettelijke regels over hulp in het stemhokje worden aangepast.
 

Als u vragen hebt over deze nieuwsbrief, of over de aanstaande verkiezing of het raadgevend referendum, dan kunt u die stellen aan het Informatiepunt Verkiezingen, een gezamenlijk initiatief van de Kiesraad en BZK. U kunt het Informatiepunt bereiken via informatiepunt@kiesraad.nl

Mocht u deze nieuwsbrief niet meer willen ontvangen of wilt u een collega aanmelden, stuur dan een e-mail aan postbus.verkiezingen@minbzk.nl

 

Bron: BZK