Persbericht: Koning brengt digitaal werkbezoek aan organisatoren Tweede Kamerverkiezing 2021
RVD, nr. 70
Zijne Majesteit de Koning heeft vrijdag 12 maart een online werkbezoek gebracht aan de organisatoren van de Tweede Kamerverkiezing 2021. Vanwege het coronavirus heeft de overheid bijzondere maatregelen genomen om te waarborgen dat iedereen veilig kan stemmen.
Bij het werkbezoek aan de Kiesraad, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG), Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) en de gemeenten Rotterdam en Vught sprak de Koning met de organisaties over de voorbereidingen voor de verkiezing op 15, 16 en 17 maart.
In de Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 is vastgelegd hoe de verkiezing veilig kan verlopen met inachtneming van het coronavirus. Zo zijn mogelijkheden gecreëerd voor mensen die tot de risicogroepen behoren: 70-plussers kunnen per brief stemmen en in alle gemeenten is het mogelijk om vervroegd te stemmen, op 15 en 16 maart. Daarbij zijn meer stembureaus georganiseerd en worden speciale voorzieningen getroffen om op de locaties veilig te kunnen stemmen.
De Kiesraad is adviesorgaan van regering en parlement en treedt op als centraal stembureau. De raad is alert op mogelijke strafrechtelijke gedragingen die rond de verkiezing kunnen plaatsvinden, zoals misbruik van de stempas en ronselen van volmachtsstemmen of van briefstemmen.
Het ministerie van BZK heeft een uitgebreide Verkiezingentoolkit beschikbaar gesteld met voorschriften die in acht moeten worden genomen. Een ondersteuningsteam stemlokalen heeft gemeenten ondersteund om ruim 11.000 stemlokalen te vinden (in 2017 waren dat er 9.300). Tientallen gemeenten gebruiken niet alleen gebouwen, maar ook tenten of ‘drive-through’ stembureaus. Daarbij zijn de gemeenten onder meer verantwoordelijk voor de bemensing van de stembureaus, het drukken en toesturen van stempassen en het verloop van het stem- en telproces. De voorzitter van het stembureau handhaaft de geldende coronamaatregelen.
De VNG heeft in samenwerking met de NVVB een quick scan uitgevoerd naar de uitvoeringsconsequenties van de Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19, met als conclusie dat door de voorgestelde stapeling van maatregelen een groot beroep wordt gedaan op de uitvoeringscapaciteit van gemeenten en de belastbaarheid van medewerkers. Daarbij hebben de NVVB en VNG zich met name sterk gemaakt voor de praktische uitvoerbaarheid van de maatregelen.
Rotterdam heeft ruim 400 stemlokalen (tegen 375 in 2017). Een uitdaging was om voldoende locaties te vinden die ruim genoeg zijn om veilig te stemmen. Zo’n 120 vertrouwde locaties vielen af en fietsteams gingen in de wijken op zoek naar geschikte alternatieven. In totaal zijn zo’n 10.000 vrijwilligers bij de verkiezing in Rotterdam betrokken. De gemeente Vught heeft al ervaring met verkiezingen onder het coronaregime in november 2020, in verband met een nieuwe gemeenteraad door de gemeentelijke herindeling. Onder meer een ‘drive in-stembureau’ en een seniorenbus die kwetsbare mensen op aanvraag naar het stembureau brengt zijn toen ingezet.
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima spreken per telefoon, in videogesprekken en waar mogelijk tijdens (online) werkbezoeken met betrokkenen over de gevolgen van de coronacrisis en de inzet van zovelen ter bestrijding van de pandemie.