Wijzigingen reisdocumenten en leges
In dit bericht informeren wij u over een aantal zaken die op korte termijn vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gewijzigd worden in de regelgeving betreffende reisdocumenten.
Standpunt NVVB
De NVVB is verrast door de invoeringsmomenten op zo’n korte termijn. Met name het invoeringsmoment van de wijziging van de geldigheidsduur naar 10 jaar en het tijdstip van afschaffing vermissingsleges waren in eerdere contacten met BZK niet voor deze korte termijn voorzien. Gegeven de uitvoeringsproblemen die gemeenten hiervan ondervinden, mede gegeven ook het ongelukkige tijdstip van invoering in verband met de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014, beraadt de NVVB zich in overleg met de VNG nader en zal reageren richting ministerie.
De NVVB heeft over dit onderwerp zeer regelmatig contact gehad met het ministerie. In een volgende nieuwsbrief informeren wij u volledig over de belangenbehartiging door de NVVB in dit dossier. In de nieuwsbrief van het ministerie wordt de NVVB genoemd. Wij attenderen u op het feit dat de inhoud van de (nieuws)brief van het ministerie niet vooraf met de NVVB is besproken. Het is voor nu belangrijk te weten hoe gemeenten om moeten gaan met de doorgevoerde wijzigingen. Hieronder informeren wij u verder en adviseren u.
Minder vingerafdrukken vanaf aanstaande maandag
Vanaf maandag 20 januari 2014 worden er geen vingerafdrukken meer opgenomen bij de aanvraag van een Nederlandse identiteitskaart. Bij de aanvraag van een paspoort worden dan nog maar twee vingerafdrukken opgenomen in plaats van vier. (Zie
Morpho heeft een update van het RAAS aangekondigd om deze wijziging mogelijk te maken. De reisdocumentenmodule hoeft hiervoor niet te worden aangepast. Dit is wel nodig bij de wijziging van de geldigheidsduur van paspoort en NIK per 9 maart 2014.
Van tijdige communicatie richting gemeenten is in dit geval helaas geen sprake. Formeel hebben gemeenten hierover afgelopen maandag pas informatie gehad. Het is noodzakelijk dat alle aangehouden reisdocumentaanvragen worden afgehandeld, omdat deze aanvragen anders afgekeurd worden door Morpho. Dat betekent dat er slechts een paar dagen resteert om alle aangehouden aanvragen af te handelen en dat is uiterst krap. Als gevolg hiervan vinden in het komende weekend werkzaamheden plaats en moeten gemeenten stand-by zijn om de update van Morpho te kunnen doorvoeren.
Invoering reisdocumenten met 10 jarige geldigheidsduur
Op 17 december 2013 heeft de Eerste Kamer ingestemd met een wijziging van de Paspoortwet. Hierover hebben wij u eerder geinformeerd. Een van de wijzigingen betreft de aanpassing van de geldigheidsduur van de reisdocumenten. Dit betekent dat het paspoort en de identiteitskaart voor personen die 18 jaar en ouder zijn, een geldigheidsduur krijgen van 10 jaar. Inmiddels bent u geïnformeerd over de invoeringsdatum van de tienjarige geldigheidsduur ; zondag 9 maart 2014. Dan wordt ook een nieuw model van de reisdocumenten ingevoerd.
Zoals gebruikelijk bij de invoering van een nieuw model van de reisdocumenten (zoals bijvoorbeeld bij de invoering van het model 2006 en het model 2011), is het een aantal dagen voorafgaand aan de datum van invoering niet mogelijk om reisdocumenten aan te vragen. Het ministerie laat weten dat gemeenten over het precieze overgangsscenario naar het nieuwe model worden geinformeerd in de tweede helft van februari 2014.
Model wijzigingsbesluit voor leges reisdocumenten en identiteitskaart
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft aangekondigd dat de wijziging van de Paspoortwet op 9 maart 2014 in werking treedt (Kamerstukken 33440 (R1990). Dat betekent dat gemeenten hun legesverordening vóór die datum moeten hebben aangepast.
De wettelijke grondslag voor de heffing van leges is namelijk gewijzigd, evenals de formulering van het belastbaar feit en de belastingplicht. Ook gelden er nieuwe maximumtarieven. De VNG heeft hiervoor een modelwijzigingsbesluit opgesteld. Deze kunt u hier
Wijziging grondslag
De grondslag voor de legesheffing voor reisdocumenten en identiteitskaart is niet langer artikel 229, eerste lid, aanhef en onder b, Gemeentewet, maar artikel 7 in samenhang met artikel 2, tweede lid, van de Paspoortwet. Daar staat dat de gemeente rechten kan heffen voor het verrichten van handelingen ten behoeve van een aanvraag van een Nederlandse identiteitskaart of een reisdocument.
Overgangsrecht
Dat de legesverordening gewijzigd moet worden, is natuurlijk al min of meer vanaf indiening van het wetsvoorstel bekend, hoewel het overgangsrecht (art. VIII) bepaalt dat de legesverordeningen worden geacht te zijn gebaseerd op het gewijzigde art. 7 Paspoortwet. Maar de rechtmatigheid/verbindendheid van die bepaling staat ter discussie gelet op de uitspraak van Hof Den Haag. De NVVB heeft dit samen met de VNG aangegeven in onze reactie aan minister Plasterk van 24 december jongstleden betreffende afschaffing van de vermissingsleges.
De VNG en de NVVB hebben steeds aangegeven dat er voldoende tijd moet zijn voor gemeenten om hun verordeningen aan te passen op de gewijzigde wetgeving. Anderhalve maand is krap, zeker als de gemeenteraad moet besluiten en daaraan voorafgaand een raadscommissie betrokken moet worden.
Wij adviseren gemeenten om met gebruikmaking van het model-wijzigingsbesluit van de VNG het wijzigings besluit zo spoedig mogelijk voor te stellen aan de gemeenteraad. De NVVB realiseert zich dat gemeenten door de gestelde datum alle zeilen bij moeten zetten om tijdig de wijziging door te voeren. Klik hier
Opbouw leges en standpunt NVVB
De opbouw van de leges is onderwerp van discussie geweest tussen de NVVB en het ministerie. Het ministerie baseert de leges opbouw op een in 2010 gehouden kostenonderzoek. Dit kostenonderzoek is nooit formeel vastgesteld, omdat hierover verschil van inzicht bestaat. De NVVB is daarom van mening dat het kostenonderzoek geen formele status heeft, niet actueel is en dus niet kan dienen als motivering voor het nu door het ministerie ingenomen standpunt.
In het verlengde hiervan speelt de discussie over de vermissingsleges. De NVVB heeft in maart 2012 aangegeven dat gemeenten kosten maken voor vermissingen en dat deze kosten verrekend moeten worden. De NVVB was geen voorstander van het een-op-een in rekening brengen aan de aanvrager, maar om deze handelingen mee te nemen in de opbouw van de leges. Voor de NVVB is niet duidelijk gebleken dat deze kosten in de opbouw van de leges zitten.
De leges zijn zoals u bekend is, opgebouwd uit een gemeentelijk deel en een rijksdeel. Voor meer inzicht hierin, verwijzen wij u naar de link
Klik hier
Aanpassing van de reisdocumentenmodule van de GBA
De invoering van het nieuwe model van de reisdocumenten en de bijbehorende aanpassingen in het RAAS en aanvraagstation worden in opdracht van het ministerie van BZK uitgevoerd. Als gevolg van de invoering van reisdocumenten met een maximale geldigheidsduur van 10 jaar moeten nu echter ook de reisdocumentenmodules aangepast worden.
Dat kan alleen maar in opdracht van de gemeente en niet in opdracht van het ministerie van BZK. Dit betekent dat u uw leverancier –die op de hoogte is en beschikt over de gewijzigde specificaties- opdracht moet geven de vereiste wijzigingen door te voeren. Houdt u er rekening mee dat u uw reisdocumenten-module voor 9 maart 2014 hebt aangepast !
Reactie aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Zoals hiervoor aangegeven beraadt de NVVB zich in overleg met de VNG nader over een reactie aan het ministerie. Hierin zal ook ingegaan worden op de reactie van minister Plasterk over de afschaffing van de vermissingsleges. Verder geeft de NVVB aandacht aan het feit dat NVVB en VNG in alle contacten met het ministerie gevraagd heeft om een duidelijke invoeringsplanning, zodat gemeenten tijdig geinformeerd konden worden. Dit is helaas nagelaten. Een duidelijke en tijdig gecommuniceerde invoeringsplanning had de uitvoeringsproblematiek voor gemeenten kunnen beperken c.q. voorkomen. Ook geeft de NVVB aan dat gemeenten mogelijk te weinig tijd hebben om hun legesverordening aan te passen, waardoor het risico ontstaat dat zij geen grondslag hebben om hogere leges in rekening te brengen.