NVVB en VNG nog kritisch op verkiezingswet COVID-19
Gemeenten doen er alles aan om de aankomende verkiezingen veilig en goed te organiseren. Daarbij staan zij voor een gigantische opgave. Helaas bevat het wetsvoorstel Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19 nog onderdelen waarop het kabinet de kritiek van de VNG en de NVVB niet heeft overgenomen.
Wij brengen daarom de volgende punten bij de Tweede Kamer onder de aandacht:
- Zorgen over voldoende stemlokalen en stembureauleden
De regering moet bereid zijn tot onorthodoxe maatregelen om de verkiezingen op een reële manier te organiseren. Denk bijvoorbeeld aan het landelijk uitvaardigen van een studiedag, zodat de gemeenten alle scholen (inclusief gymzalen) vrij kunnen gebruiken. - De noodzaak tot een routekaart voor scenario’s voor het organiseren van verkiezingen
Om de verkiezingen veilig en betrouwbaar te kunnen organiseren, moeten gemeenten tijdig weten welke stappen ze in de voorbereiding moeten nemen en daarmee wanneer tot welk scenario wordt besloten. - Het benoemen van waarnemers
Gemeenten moeten zelf kunnen bepalen op welke locaties het nodig is een waarnemer te benoemen. - Bevoegdheid om kiezers uit het stemlokaal te verwijderen
Het is niet de taak van een stembureaulid/-voorzitter om kiezers van hun stemrecht te onthouden. Ga met gemeenten in gesprek waar deze bevoegdheid beter kan worden gelegd. - Elektronische volmacht
We steunen deze innovatie in het verkiezingsproces, maar de voorziening moet wel uitvoerbaar, werkbaar en veilig zijn. Het is nog onduidelijk hoe deze voorziening eruit komt te zien en wie verantwoordelijk wordt voor de inrichting ervan. Het is ook niet duidelijk (genoeg) hoe fraude wordt uitgesloten. - De eis aan kiezers om de handen te reinigen bij verlaten stemlokaal
Dit moet aan de eigen verantwoordelijkheid van de kiezer worden overgelaten. - Register van ongeldige stempassen in tweevoud.
Dit is een onnodige verplichting als het college van B en W ervoor kiest de taken van artikel J25 Kieswet (controle documenten en uitreiking stembiljet) niet tegelijkertijd door twee stembureauleden te laten uitvoeren. - Alternatief scenario van digitaal
Het had voor de hand gelegen dat de regering met het oog op de veiligheid van kiezers, stembureauleden en gemeentelijke organisatie deugdelijk had onderzocht en afgewogen of digitale varianten kunnen worden ingezet.